هر حواس‌پرتی، نشانه بیش‌فعالی نیست
هر حواس‌پرتی یا نداشتن تمرکز در کودک را نمی‌توان نشانه بیش‌فعالی دانست. کودک با بازی کردن و تحرک جسمی، انرژی‌های زیاد خودش را تخلیه می‌کند. متاسفانه برخی والدین تحرک کودک را نشانه بیش‌فعالی او تصور می‌کنند که اشتباه است. برای مثال کودکان ۴ یا ۵ ساله کمتر می‌توانند بنشینند و ترجیح می‌دهند دایم جست‌و‌خیز کنند و اگر این بالا و پایین پریدن‌ها که به خیال پدر و مادر شلوغ کاری است اتفاق نیفتد، مغز کودک رشد نمی‌یابد. بچه‌ها حتما باید بازی کنند چون بازی هم انرژی‌شان را تخلیه می‌کند و هم باعث تکامل مغزشان می‌شود.
راهکارهای افزایش تمرکز در کودکان
برای کار روی توجه و تمرکز کودکان، اولین قدم جلب توجه آن‌هاست. برای این کار باید روش‌هایی را به کار بگیریم که برای کودک جذاب و بازی‌گونه باشد چراکه در این صورت، توانمندی‌های کودک در زمینه افزایش توجه به نحوی رشد می‌کند که در طول زندگی برای وی مفید خواهد بود.
کودک را درگیر هنرهای خلاقی شبیه نقاشی کنید
اولین گام پیشنهادی، درگیر کردن کودک با هنرهای خلاق و گویا نظیر نقاشی و طراحی است. این فعالیت‌ها نیازمند این است که کودک در مکانی نشسته و برای مدت زمانی که مشغول انجام این فعالیت است، تمرکز کند. حتی می‌توان تعداد فعالیت‌ها در این زمینه را نیز به مجسمه‌سازی و گوبلن‌دوزی گسترش داد.
از او بخواهید برای‌تان داستان بگوید
راه دیگری که در افزایش قدرت تمرکز کودکان پیشنهاد شده، گوش دادن به داستان است. برایش داستان بگویید یا از کودک خود بخواهید به یک داستان ضبط شده گوش کند و آن را برای شما توضیح دهد. این کار را می‌توان با توجه به سن کودک و میزان رشد او به روش‌های مختلف انجام داد. اگر کودک شما به کتاب‌های خاصی علاقه نشان می‌دهد، سعی کنید فایل صوتی آن نوع قصه‌ها را برایش تهیه کنید.
هنگام گوش کردن به داستان بهتر است کودک دراز بکشد یا بنشیند و چشمان خود را ببندد و محیط اطراف او نیز آرام باشد. پس از به پایان رسیدن هر فصل از فرزند خود بخواهید تا این قسمت از داستان را برای تان تعریف کند.
پازل به دستش بدهید
سومین گامی که در خصوص افزایش قدرت تمرکز کودک پیشنهاد شده، درست کردن پازل و حل جدول‌های مناسب برای گروه سنی اوست. حل کردن جدول و مرتب کردن پازل، قدرت تمرکز و توجه در کودک را تقویت می کند. به ویژه حل جدول، توجه کودکی را که سواد دارد به کلمات و نظم و ترتیب‌دهی افزایش می‌دهد. همچنین مرتب کردن پازل، توجه کودک در زمینه تشخیص شکل اشتباه و تلاش برای یافتن تصویر درست را بالا می‌برد.
بازی با سکه را به او یاد بدهید
زمانی که کار او به پایان رسید، کرونومتر را نگه دارید و زمان را محاسبه کنید و مقوای روی سکه‌ها را بردارید. زمانی را که او صرف انجام این کار کرده، یادداشت و سپس الگوی چیده شده توسط او را با الگوی خود مقایسه کنید. اگر الگوی او با الگوی شما متفاوت بود، به او دوباره فرصت بدهید تا الگو را اصلاح و تکمیل کند. در هر نوبت از بازی می‌توانید مدل الگو را دشوارتر و پیچیده‌تر و حتی سکه‌ها یا پول‌های کاغذی نیز به الگوی خود اضافه کنید. هرقدر این بازی را بیشتر انجام دهید، متوجه می‌شوید قدرت تمرکز فرزند شما افزایش یافته است.
و چند پیشنهاد دیگر!
_ از کودک بخواهید جملات ناقص را به دلخواه خود کامل کند. مثال: من دیروز …
_ چند تصویر به کودک نشان دهید و سپس آن‌ها را پنهان کنید. حالا از کودک بخواهید به شما بگوید به ترتیب چه تصاویری دیده است.
_ نخ کردن مهره‌های رنگی به صورت یکی در میان.
_ استفاده از دارت برای هماهنگی چشم و دست و بالا بردن دقت.
_ توجه به صداهای اول یا آخر کلمات و جمله‌سازی با آن‌ها. به طور مثال، آب صدای آخر آن «ب» است و کودک باید مثلا بگوید «بار» و سپس با آن جمله بسازد.
نویسنده: دکتر شکیلا یوسفی، متخصص روان شناسی سلامت
